Xuất phát từ tầm quan trọng của nhân tố con người, việc pháp luật quy định về thời giờ nghỉ ngơi mang yếu tố cần thiết, quan trọng và có ý nghĩa sâu sắc. Dưới góc độ pháp luật, thời giờ nghỉ ngơi được hiểu là thời gian trong đó người lao động không phải thực hiện những nghĩa vụ lao động và có quvền sử dụng thời gian ấy theo ý muốn của mình.
Contents
Thời giờ nghỉ giữa ca
Trong một ngày (hoặc một ca) làm việc, người sử dụng lao động phải bố trí cho người lao động thời giờ nghỉ ngơi hợp lý.
“1. Người lao động làm việc liên tục 08 giờ hoặc 06 giờ theo quy định tại Điều 104 của Bộ luật này được nghỉ giữa giờ ít nhất 30 phút, tính vào thời giờ làm việc.
- Trường hợp làm việc ban đêm, thì người lao động được nghỉ giữa giờ ít nhất 45 phút, tính vào thời giờ làm việc.
- Ngoài thời gian nghỉ giữa giờ quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này, người sử dụng lao động quy định thời điểm các đợt nghỉ ngắn và ghi vào nội quy lao động.”
Nghỉ hàng tuần
Mỗi tuần lễ, người lao động được nghỉ ít nhất một ngày (24 giờ liên tục). Thông thường là ngày chủ nhật.
Trường hợp do chu kỳ lao động không thể nghỉ hàng tuần, thì người sử dụng lao động phải đảm bảo cho người lao động chế độ nghỉ bù thỏa đáng. Tính bình quân mỗi tháng, người lao động được nghỉ ít nhất là 4 ngày.
Các ngày nghỉ lễ, nghỉ tết
Các ngày nghỉ lễ, nghỉ tết trong năm là 8 ngày. Cụ thể là những ngày sau:
- Tết dương lịch: 1 ngày (ngàv 1 tháng 1 dương lịch);
- Tết âm lịch: 4 ngàv (1 ngày cuối năm, 3 ngày dầu năm âm lịch);
- Ngày Chiến thắng 30/4: 1 ngày;
- Ngày Quốc tế lao động: 1 ngày;
- Ngày Quốc khánh: 1 ngày (2 tháng 9 dương lịch).
Nếu những ngày nghỉ nói trên trùng vào ngày nghỉ hàng tuần thì người lao động được nghỉ bù vào ngày tiếp theo. Trong những ngày nghỉ lễ, nghỉ tết nói trên, người lao động được hưởng nguyên lương.
Nghỉ hàng năm
a. Điều kiện được nghỉ hàng năm
Người lao động được nghỉ hàng năm khi người đó làm việc được ít nhất 12 tháng liên tục tại một doanh nghiệp hoặc với một người sử dụng lao động. Các thời gian sau đây cũng được coi là thời gian công tác liên tục.
- Thời gian được cơ quan xí nghiệp cử đi học vãn hóa, chuyên môn nghiệp vụ.
- Thời gian nghỉ hưởng lương ngừng việc, thời gian báo trước để chấm dứt hợp đồng lao động theo quy định của pháp luật.
- Thời gian nghỉ ốm, thời gian con ốm mẹ được nghỉ theo chê’ độ.
- Thời gian nghỉ điều trị do tai nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp.
- Thời gian bị đình chỉ công tác hoặc tạm giam trong giai đoạn đi điều tra hình sự, nhưng sau đó được miễn truy tố và trở lại đơn vị làm việc bình thường.
Đối với những loại hợp đồng lao động có thời hạn dưới 1 năm, hoặc đối với loại hợp đồng lao động có thời hạn từ 1 năm trờ lên mà bị chấm dứt khi người lao động đã làm việc được đủ 6 tháng thì được thanh toán bằng tiền số ngày nghỉ hàng nãm, theo tỷ lệ tương ứng với số thời gian làm việc. Những người lao động nghỉ việc không được sự đồng ý của người sử dụng lao động thì không được hưởng chế độ nghỉ phép hàng năm trong năm đó.
Ngoài ra, nếu người lao động nào có tổng số ngày nghỉ ốm trong năm đó cộng lại quá 3 tháng thì cũng không được hướng chế độ nghỉ hàng năm.
b. Số ngày nghỉ hàng năm
Ở nước thời gian nghỉ hàng năm gồm 3 mức: 12, 14 và 16 ngày. Số ngày nghỉ hàng năm cụ thể như sau:
- 12 ngày làm việc đối với người làm còng việc trong diểu kiện bình thường;
- 14 ngày làm việc dối với người làm việc nặng nhọc độc hại nguy hiểm hoặc làm việc ở những nơi có hệ số phụ cấp khu vực là 0.7 trớ lên và đối với người dưới 18 tuổi;
- 16 ngày làm việc đối với người làm công việc đặc biệt nặng nhọc độc hại nguy hiểm; những người làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm ở vùng có hệ số phụ cấp khu vực 0,7 trở lên.
Thời gian đi đường không tính vào ngày nghỉ hàng năm. Số ngày nghỉ hàng năm của người lao động còn được tăng theo thâm niên làm việc tại một doanh nghiệp hoặc với một người sử dụng lao động, cứ 6 năm được nghỉ thêm 1 ngày.
Trong thời gian nghỉ hàng năm, người lao động được hưởng nguyên lương cộng phụ cấp lương. Ngoài ra người lao động còn được thanh toán tiền tàu xe đi và về trên đường (nếu có) được tạm ứng trước tiền lương nếu chưa đến kì lĩnh lương.
Nghỉ về việc riêng
Nghi về việc riêng là những quy định cúa Nhà nước nhằm giải quyết cho người lao động được nghỉ việc để giải quyết tình cảm cá nhân hoậc gia đình của họ. Đó là:
- Giải quyết việc hiếu (bố, mẹ, vợ, chồng hoặc con chết);
- Giải quyết việc hỉ (người lao động kết hỗn nghỉ 3 ngày, con kết hôn nghi 1 ngày).
Thời gian nghỉ về việc riêng không quá 3 ngày lao động. Trong thời gian nghỉ vc việc riêng, người lao động được hưởng nguyên lương.
Nghỉ không hưởng lương
Ngoài những thời gian nghỉ ngơi theo chế độ được hưởng lương như kể trên, người lao động nếu thấy cần thiết phải nghỉ thêm thì có thể thỏa thuận với người sử dụng lao động để nghỉ không hưởng lương.
